ATV-dagen

In een aantal cao's is Arbeidstijdverkorting (ATV) of Arbeidsduurverkorting (ADV) van toepassing. Dit artikel gaat specifiek in op ATV-dagen. Ben je benieuwd naar ADV-dagen? Lees dan hier ons kennisbankartikel over ADV-dagen.

Wat zijn ATV-dagen?

ATV betekent Arbeidstijdverkorting en heeft zijn oorsprong in de technische sector: de bouw, industrie en de civiele sector. Doelstelling van ATV-dagen is het aantal werkdagen van een werknemer per jaar te verkorten. ATV-dagen zijn dan ook roostervrije uren. Doordat medewerkers minder uren werken, is er meer werk beschikbaar voor andere mensen en worden er meer banen gecreëerd.
 

Hoe bereken je ATV-uren?

Hoe kun je jouw ATV-uren berekenen? We geven je een voorbeeld: stel je arbeidscontract gaat uit van 38 uur per week. Als je in werkelijkheid 40 uur per week werkt, kun je 2 ATV-uren per week opbouwen. Dat betekent dat je na een maand 8 ATV-uren hebt opgebouwd en dus een roostervrije dag op kan nemen. Mocht er op jouw geplande roostervrije dag toch werk zijn, dan kan jouw werkgever je verplichten om te komen. In dat geval vervalt de dag niet, maar wordt het ingepland op een later moment.

ATV-dagen zijn geen wettelijke vakantiedagen, ondanks dat het misschien wel zo lijkt omdat je de dagen allebei opbouwt. Waar vakantiedagen bij de wet zijn geregeld, zijn ATV-dagen dat niet. Je bouwt namelijk geen ATV-dagen op wanneer je ziek bent. Dit in tegenstelling tot vakantiedagen, waarbij je dat wel doet. Je bouwt pas ATV-uren op wanneer je meer uren werkt dan beschreven staan in jouw contract. Vandaar dat je ze niet op kan bouwen wanneer je niet werkt vanwege ziekte of zwangerschap.
 

Niet wettelijk geregeld

In tegenstelling tot vakantiedagen, is het recht op arbeidstijdverkorting niet officieel geregeld in de wet. Deze afspraken zijn namelijk te vinden in de cao, de arbeidsovereenkomst of het bedrijfsreglement. Hierin staat het aantal ATV-dagen vermeld, maar bijvoorbeeld ook afspraken over het opnemen van het verlof. Ook uitzendkrachten hebben recht op ATV-dagen, maar ook hierover maak je afspraken met je werkgever. Raadpleeg altijd je cao en lees je goed in voordat je met jouw arbeidsvoorwaarden akkoord gaat.
 

Opnemen ATV-dagen

De regels omtrent het opnemen van ATV-dagen staan beschreven in verschillende documenten, zoals een cao, arbeidscontract of bedrijfsregelement. De regels kunnen dus verschillen per bedrijf en bedrijfstak. De werkgever bepaalt of een werknemer de uren zelf vrij op mag nemen of dat de werkgever de uren zelf inplant in het rooster. Meestal is het niet toegestaan om ATV-dagen mee te nemen naar een volgend jaar. Overgebleven uren worden dan uitbetaald door de werkgever. De regels omtrent het verjaren van ATV-dagen kunnen dus ook per werkgever verschillen. ATV-uren komen te vervallen op het moment dat een werknemer ontslag neemt. Het is dan ook niet gebruikelijk om ATV-uren uit te laten betalen zoals dat bij vakantie uren wel het geval is. Kijk voor de van toepassing zijnde regels dan ook altijd in de cao, arbeidsovereenkomst of het bedrijfsreglement.
 

Andere compensatie

De opbouw van ATV-uren is niet het enige dat je werkgever je kan aanbieden ter compensatie van overuren. Naast tijd voor tijd kan een werkgever er ook voor kiezen om de overuren uit te betalen, dus geld voor tijd. Als de werknemer ontslag neemt worden de ATV-uren niet uitbetaald, dan komen ze te vervallen. In bepaalde branches is de compensatie voor overwerken verplicht. Deze regels zijn vastgesteld in de van toepassing zijnde cao. Moet je perse overwerken van jouw werkgever? Nee, dit mag je altijd weigeren, zelfs wanneer jouw werkgever een bonusregeling of ATV-uren aanbiedt. Uiteindelijk blijven de regels omtrent werktijden uit de Arbeidstijdenwet altijd gelden.
 

ATV-dagen uitbetalen

ATV-dagen kunnen op twee manieren worden uitbetaald aan werknemers. Dit kan gebeuren in tijd en in geld. Wanneer ATV-dagen in geld worden uitbetaald, dan wordt het bruto uurloon dat een medewerker verdient verhoogd met een percentage, ook wel het ATV-opslagpercentage genoemd. Als de ATV-dagen in tijd worden uitgekeerd, dan kan de werknemer de dagen opnemen als roostervrije dagen. De werknemer krijgt deze dagen doorbetaald zoals bij andere vrije dagen. Om inzicht te krijgen in de kosten van jouw personeel is het praktisch om van te voren te berekenen hoeveel uren je hiervoor moet reserveren.
 

Verschil arbeidstijdverkorting en arbeidsduurverkorting 

Het doel van Arbeidstijdverkorting (ATV) en Arbeidsduurverkorting (ADV) is om het aantal werkdagen per jaar te verkorten. ATV- en ADV-dagen zijn allebei dagen met roostervrije uren. Het verschil zit vooral in de manier waarop een werknemer de vrije uren kan opnemen. Arbeidsduurverkorting (ADV) verkort de werkweek van de werknemer. Zo kan een werknemer om de week een dag of dagdeel vrij zijn. Arbeidstijdverkorting (ATV) werkt anders. Dan is de werkgever verantwoordelijk voor de bepaling van roostervrije dagen. Medewerkers kunnen zelf bepalen wanneer ze de ATV-dagen willen opnemen, mocht de werkgever besluiten die keuze zelf niet te maken.

Wil je meer lezen over ADV-dagen? We hebben in het kennisbankartikel over ADV-dagen alle informatie voor je uitgeschreven.

Vergeet niet dat de opname van verlofuren altijd gaat in overleg met de werkgever.